عواملی که ممکن است بر نتایج آزمایش تیروئید تأثیر بگذارد

در آزمایش خون تیروئید، سطح هورمون تیروئید اندازه‌گیری می‌شود. این هورمون عبارت است از هورمون محرک تیروئید  (TSH)که به غده‌ی تیروئید می‌گوید که هورمون تیروئید بسازد.

همچنین در این آزمایش سطوح هورمون‌های تیروئید تری‌یدوتیرونین (T3)، تیروکسین (T4) و پروتئین‌هایی را که بر تولید هورمون تیروئید تأثیر می‌گذارند، بررسی می‌کنند.

آزمایش خون تیروئید معمولاً ساده و دقیق است. با این وجود، چند چیز می‌تواند بر نتایج آن تأثیر بگذارد.

ممکن است نوسانات مداوم در سطح هورمون تیروئید داشته باشید؛ این نشانه‌ای است که یعنی نیاز دارید دوز داروی خود را تغییر دهید.

سایر عوامل ممکن است نتایج آزمایش تیروئید را به طور کاذب تغییر دهند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، سطوح ثبت شده توسط آزمایش ممکن است نشان‌دهنده‌ی تغییر واقعی در وضعیت شما نباشد. این عوامل می‌توانند بیماری تیروئید را خفیف‌تر یا بدتر از آن‌چه هست، نشان دهند.

بنابراین بهتر است از مواردی که می‌تواند بر نتایج تأثیر بگذارد، آگاه باشید. به این ترتیب، می‌توانید مطمئن شوید که نتایج آزمایش تیروئید شما صحیح خواهد بود.

این مقاله به برخی از مواردی که می‌توانند روی نتایج آزمایش خون تیروئید تأثیر بگذارند، از جمله ناشتا بودن، انتخاب شیوه‌ی زندگی، داروها و مکمل‌ها اشاره می‌کند. همچنین، به این موضوع می‌پردازد که چگونه بارداری و بیماری‌ها ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.

نتایج آزمایش‌های تیروئید و ناشتایی

مطالعات نشان داده‌اند که زمان روز و ناشتا بودن می‌توانند بر نتایج تأثیر بگذارند. اگر صبح زود و پس از ناشتا بودن شبانه، آزمایش انجام دهید، نتایج ممکن است سطوح بالاتر (TSH) را نشان دهد. این سطوح در مقایسه با آزمایش‌هایی است که بعداً در طول روز و بدون ناشتایی انجام می‌شود.

اگر کم‌کاری تیروئید تحت بالینی دارید، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. این زمانی است که شما TSH خفیف بالا و T4 آزاد طبیعی دارید، اما هیچ علامتی ندارید. T4 آزاد شکل فعال T4 است.

این عارضه تنها بر اساس TSH تشخیص و پایش می‌شود؛ سطح T4 و T3 معمولاً طبیعی است.

اگر بعدازظهر و زمانی که ناشتا نبوده‌اید، آزمایش خون خود را انجام دهید، سطح TSH کاهش می‌یابد. به همین دلیل، کم‌کاری تیروئید تحت‌بالینی ممکن است تشخیص داده نشود.

خلاصه

اگر بعدازظهر آزمایش خود را انجام دهید و ناشتا نباشید، ممکن است کم کاری تیروئید تحت بالینی تشخیص داده نشود.

نتایج آزمایش تیروئید و سبک زندگی

عوامل دیگری ممکن است بر نتایج آزمایش تیروئید تأثیر بگذارند، از جمله:

• استرس
• کم‌خوابی
• رژیم گرفتن
• زمان‌های مختلف در چرخه‌ی قاعدگی

شواهد تأثیر این موارد نامشخص است. با این حال، پیشنهاد خوبی است که هر بار سطح تیروئید خود را در شرایط یکسان بررسی کنید. این می‌تواند به جلوگیری از نوسانات کاذب در نتایج آزمایش شما کمک کند.

اگر از جایگزین‌های هورمون تیروئید استفاده می‌کنید، بهتر است هر بار آزمایش‌های خود را در شرایط یکسان انجام دهید؛ یعنی آزمایشات TSH خود را تقریباً در یک زمان مشخص از روز برنامه‌ریزی کنید. اگر برای یک تست ناشتا بودید، برای همه آن‌ها ناشتا باشید.

مصرف داروها و نتایج آزمایش تیروئید

برخی از داروها می‌توانند باعث اختلال در عملکرد تیروئید شوند. این داروها می‌توانند با سطح هورمون تیروئید یا عملکرد آنها تداخل داشته باشند. این اتفاق ممکن است TSH را تغییر دهد؛ زیرا بدن شما ممکن است سعی کند بالا یا پائین بودن هورمون‌های تیروئید را جبران کند.

عملکرد هورمون تیروئید

برخی از داروها می‌توانند عملکرد هورمون تیروئید و نتایج آزمایش را تغییر دهند که عبارت‌اند از:

• لیتومید (لیتیوم)
• پاسرون (آمیودارون)
• مکمل‌های ید یا کلپ
• داروهای تعدیل‌کننده‌ی ایمنی مانند اینترفرون آلفا و اینترلوکین-۲
• داروهای شیمی‌درمانی مانند لم ترادا یا آلمتوزوماب
• مهارکننده‌های تیروزین کیناز، مانند نکساوار (سورافنیب) یا سوتنت (سونيتينيب)
• داروهای جذب‌کننده‌ی هورمون تیروئید

برخی مکمل‌ها و داروها می‌توانند مانع از جذب داروهای تیروئیدی در بدن شوند. این شامل:

• کربنات کلسیم
• سولفات آهن
• مهارکننده‌های پمپ پروتون مانند پریلوسک (امپرازول) و پریواسید (لانسوپرازول)

این‌ها ممکن است مانع از ورود کافی دارو به سیستم بدن شما شوند. به همین دلیل است که معمولاً توصیه می‌شود از مصرف هر گونه مکمل یا دارویی در عرض سه تا چهار ساعت پس از مصرف داروهای تیروئید خودداری کنید.

اندازه‌گیری هورمون تیروئید

سایر داروها می‌توانند با اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی تیروئید تداخل داشته باشند. این داروها بر عملکرد واقعی تیروئید تأثیری ندارند. چند مثال شامل موارد زیر هستند:

• برخی از داروهای ضد‌التهابی غیر‌استروئیدی (NSAIDs)
• برخی از داروهای ضد‌تشنج
• هپارین (رقیق‌کننده‌ی خون)
• لازیکس (فروزماید)
• گلوکوکورتیکوئیدها (استروئیدهایی مانند کورتیزون)
• آکوتان (ایزوترتینوئین)

تحقیقات نشان داده است که مکمل بیوتین می‌تواند با نتایج آزمایش خون تیروئید تداخل داشته باشد. اگر بیوتین مصرف می‌کنید، دو روز قبل از آزمایش خون تیروئید، مصرف آن را قطع کنید.

خلاصه

برخی داروها و مکمل‌ها ممکن است با نتایج آزمایش شما تداخل داشته باشند. برخی از آن‌ها می‌توانند عملکرد تیروئید را تغییر دهند یا مانع توانایی بدن برای جذب داروهای تیروئید شوند. سایر داروها ممکن است با خود آزمایش تداخل داشته باشند.

سطح تیروئید در دوران بارداری

سطح هورمون تیروئید در دوران بارداری تغییر می‌کند. در واقع، محدوده‌های طبیعی در نظر گرفته شده نیز در طول بارداری تغییر می‌کنند. آن‌چه که طبیعی در نظر گرفته می‌شود، ممکن است بسته به آزمایشگاهی که در آن آزمایش خون خود را انجام می،دهید، کمی متفاوت باشد.

سطح تیروئید بر حسب مول بر لیتر(mIU/L) و پیکومول بر لیتر(pmol/L) اندازه‌گیری می‌شود. مول، واحدی برای اندازه‌گیری مقادیر زیادی از چیزهای بسیار کوچک مانند اتم‌ها و مولکول‌ها است. پیکومول یک تریلیونم خال است.

محدوده‌ی طبیعی برای افراد غیرباردار به شرح زیر است:

TSH: 0.5-4.7 mIU/L

T4: 8.0-18 pmol/L آزاد (FT4)

T3: 2.30-4.2 pmol/L آزاد (FT3)

محدوده‌ی طبیعی برای افراد باردار متفاوت است:

سه ماهه اول:

TSH: 0.1 – 2.5 mIU/L

FT4: 10.30-18.11 pmol/L

FT3: 3.80-5.81 pmol/L

سه ماهه دوم:

TSH: 0.2 – 3.0 mIU/L

FT4: 10.30-18.15 pmol/L

FT3: 3.69-5.90 pmol/L

سه ماهه سوم:

TSH: 0.3 – 3.0 mIU/L

FT4: 10.30-17.89 pmol/L

FT3: 3.67-5.81 pmol/L

خلاصه

طبق انجمن تیروئید آمریکا (ATA) محدوده‌ی طبیعی TSH و T4 آزاد در افراد باردار بسته به سه‌ماهه‌ی بارداری متفاوت است. ATA به پزشکان توصیه می‌کند از این محدوده‌ها هنگام ارزیابی آمایش‌های تیروئید افراد باردار استفاده کنند.

نتایج آزمایش تیروئید و بیماری‌ها

برخی از بیماری‌ها می‌توانند به طور موقت بر نتایج هورمون تیروئید تأثیر بگذارند. اسهال می‌تواند در جذب داروی شما اختلال ایجاد کند و ممکن است نتایج آزمایشگاهی شما را تغییر دهد. عفونت یا حمله‌ی یک بیماری التهابی مانند لوپوس نیز می‌تواند تأثیر داشته باشد.

سندرومی به نام بیماری غیر‌تیروئیدی یا سندرم یوتیروئید (euthyroid) نیز می‌تواند بر عملکرد تیروئید و نتایج آزمایش تأثیر بگذارد. این یک بیماری جدی است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.

افراد مبتلا به این وضعیت دارای سطح TSH طبیعی با سطح T4 و T3 پایین هستند. تصور می‌شود این تغییرات در سطوح تیروئید، محافظت‌کننده باشد. به همین دلیل، افراد مبتلا به این بیماری برای اصلاح سطح تیروئید، درمان نمی‌شوند.

خلاصه

عوامل خارجی ممکن است بر نتایج آزمایش خون تیروئید تأثیر بگذارند. این‌ها می‌تواند شامل این باشد که آیا قبل از آزمایش غذا خورده‌اید یا نه، چه زمانی از روز تست را انجام می‌دهید و مواردی مانند استرس، رژیم غذایی و خواب.

برخی از داروها و مکمل‌ها نیز ممکن است بر نتایج شما تأثیر بگذارند. این ممکن است به این دلیل باشد که آن‌ها عملکرد تیروئید را تغییر می‌دهند. همچنین ممکن است به این دلیل باشد که آن‌ها توانایی بدن شما برای جذب هورمون تیروئید را کاهش می‌دهند. سایر داروها و مکمل‌ها ممکن است فقط با خود آزمایش تداخل داشته باشند.

سطح تیروئید طبیعی در افراد باردار متفاوت از آن‌هایی است که باردار نیستند. برخی از بیماری‌ها نیز ممکن است در نتایج اختلال ایجاد کنند.

سخنی از مجموعه‌ی آزمایشگاهی ماهان

مهم است که در مورد آزمایش‌های تیروئید خود ثابت قدم باشید. سعی کنید هر بار آن‌ها را در شرایط مشابه انجام دهید.

اگر آزمایش خون تیروئید شما بدون دلیل موجه،‌ بدون مشکل به نظر می‌رسد، یک آزمایش خون تکراری در مرحله بعدی یک کار منطقی است.