بعد از پیوند عضو، بیشتر افراد به‌سرعت احساس بهبودی می‌کنند. آن‌ها از افزایش کیفیت زندگی خود لذت می‌برند اما احتمال مواجه شدن با چالش‌های سلامتی بزرگی نیز وجود دارد. در این مطلب به چند راهکار برای مدیریت سلامتی، پس از پیوند عضو اشاره می‌کنیم.
داروها پس از پیوند عضو
پس از پیوند عضو، باید داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (ضد رد پیوند) را مصرف کنید. این داروها از حمله‌ی سیستم ایمنی بدن به عضو پیوندزده شده، جلوگیری می‌کنند. معمولا این داروها باید برای تمام طول عمر اندام پیوندی، مصرف شوند.
برای کمک به تاثیر داروهای ضد رد پیوند یا برای کاهش اثرات جانبی آن‌ها، باید از داروهای دیگری استفاده کنید. همچنین ممکن‌است برای سایر شرایط پزشکی نیز داروهایی را مصرف کنید.
رد عضو یک تهدید دائمی است. محافظت از سیستم ایمنی برای جلوگیری از حمله به اندام پیوند شده، هوشیاری زیادی می‌خواهد. بعد از پیوند عضو ضروری است:
- در همه‌ی جلسه‌های ویزیت پزشک، شرکت کنید
- همه‌ی آزمایش‌های بالینی تعیین‌شده را انجام دهید
- همه‌ی داروهای تجویزی را مصرف کنید
اگرچه «رد پیوند» کلمه‌ی ترسناکی است، اما لزوماً به معنی ازدست دادن عضو پیوند شده نیست. در اکثر موارد، اگر رد پیوند با نشانه‌های اولیه توسط پزشک شناسایی شود، می‌تواند بازیابی و برگردانده شود. علائم رد پیوند و آزمایش‌های پزشکی که می‌توانند رد پیوند را تشخیص دهند، بر اساس نوعِ اندامِ پیوند‌شده متنوع هستند. بنابراین مهم است تا با علائم اولیه رد پیوند که مختص اندام پیوند‌شده‌ی شماست، آشنا شوید.
اگر پزشک رد پیوند را تشخیص داد، ابتدا تلاش می‌کند با تنظیم داروهای مصرفی، آن را بازگرداند. برای مثال، ممکن‌است لازم باشد:
- داروی جدیدی را مصرف کنید
- دارویی را جایگزین کنید
- دوز کمتر یا بیشتر از داروهای خود را مصرف کنید
در طول چند ماه پس از پیوند عضو، تیم پزشکی عملکرد ارگان پیوندی را بررسی می‌کند. پزشک کمک می‌کند تا با ایجاد عادت‌های سالم زندگی، بدن را سلامت نگه دارد. تیم پزشکی همچنین از شما می‌خواهند تا معاینات دوره‌ای را انجام دهید، فشارخون، وزن و کلسترول خود را کنترل کنید، و همه‌ی غربالگری‌های بهداشتی را که توصیه شده‌اند، طبق برنامه پیش ببرید.
آزمایش پیوند عضو در ارومیه
ماهان، تنها آزمایشگاه خصوصی استان برای تست پیوند اعضا
عوارض جانبی داروها
بعد از پیوند عضو، عوارض کوتاه‌مدتی از داروهای مصرفی را تجربه می‌کنید که عبارتند از:
- رشد موها یا ریزش موها
- نوسانات خلقی
- آکنه یا جوش
- صورت گرد
- لثه‌های بزرگ‌شده
- افزایش وزن
این عوارض جانبی ممکن‌است با کاهش دوز بالای داروها از بین بروند.
ممکن‌است عوارض دیگری مثل موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- اسهال
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- قند خون بالا
- عفونت
اگر هر عوارضی را مشاهده کردید، مصرف داروها را خودسرانه متوقف نکنید. ابتدا به پزشک اطلاع دهید زیرا آن‌ها می‌توانند بدون اینکه خطر رد پیوند افزایش پیدا کند، نسخه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنند که عوارض جانبی به حداقل برسد.
خودنظارتی در منزل
علاوه‌بر تست‌های آزمایشگاهی که در معاینات دوره‌ای انجام می‌دهید، خودنظارتی‌هایی لازم است تا در خانه انجام دهید. ازجمله مواردی که باید نظارت کنید عبارتند از:
- وزن: هر روز خود را در یک زمان مشخص، ترجیحاً هنگام صبح، وزن کنید. اگر در زمان کوتاهی، وزن اضافه کردید، به پزشک اطلاع دهید.
- دما: روزانه دمای بدن خود را اندازه بگیرید. اگر دمای بدنتان خیلی بالاست، به پزشک مراجعه کنید.
- فشارخون: فشار خون خود را طبق توصیه پزشک، بررسی کنید.
- ضربان قلب: ضربان قلب خود را هر روز چک کنید. اگر بیشتر از 60 تا 100 ضربان در هر دقیقه است، به پزشک اطلاع دهید. (اگر پیوند قلب انجام داده باشید، ضربان قلبتان بین 110 تا 120 نبض در هر دقیقه خواهد بود).
- قند خون: اگر دیابت یا قند خون بالا دارید، گلوکز خون خود را بررسی کنید.
داروهای رد پیوند، ممکن‌است با داروها یا مکمل‌های دیگری تداخل داشته باشند. بنابراین، در مورد داروهای بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای رد پیوند خطر ابتلا به مشکلات مرتبط با دندان را افزایش می‌دهند. این مشکلات عبارتنداز:
- خشکی دهان
- زخم‌های دهان
- تورم لثه‌ها
- تومورها
- برفک (عفونت قارچی)
هر روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، داخل دهان و زیر زبان خود را هر روز نگاه کنید. اگر هر نوع تغییری را مشاهده کردید، به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
سبک زندگی سالم
داشتن زندگی سالم برای هر کسی مهم است. اما این موضوع بعد از پیوند عضو اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. داشتن سبک زندگی ناسالم، احتمال رد پیوند را افزایش می‌دهد. از سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید. عادت‌های سالم مانند ورزش، رژیم‌غذایی مغذی و کنترل استرس را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
متخصص تغذیه موارد زیر را در مورد رژیم غذایی سالم توصیه می‌کند:
- مصرف غذاهای فیبردار مانند میوه و سبزیجات خام
- مصرف لبنیات کم‌چرب، مکمل کلسیم
- پرهیز از مصرف غذاهای پرنمک، فرآوری‌شده و تنقلات
- نوشیدن آب فراوان
- مصرف غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، آجیل بدون نمک و لوبیا
- پرهیز از خوردن غذاهای سرخ‌کردنی
- مصرف غذاهای آب‌پز
پس از پیوند عضو، به اکثر بیماران توصیه می‌شود تا ورزش را با پیاده‌روی شروع کنند و سپس ورزش‌های هوازی را انجام دهند، مثلا:
- دوچرخه سواری
- دویدن
- شنا کردن
ورزش مقاومتی با وزنه، از طریق افزایش قدرت بدنی، از تحلیل استخوان جلوگیری می‌کند. تمرینات کششی، توان عضلانی و انعطاف‌پذیری عضلات را افزایش می‌دهند.
این که پس از پیوند عضو چه نوع تمرینی و به چه میزانی انجام دهید، به سن و وضعیت جسمی کلی شما بستگی دارد. بنابراین، از توصیه‌های تیم پزشکی خود پیروی کنید.
آزمایشگاه تخصصی ماهان ارومیه
آزمایشگاه ماهان فرهنگیان یکی از مراکز آزمایشگاهی پیشرفته و متمایز استان است که با در اختیار داشتن مجموعه بی‌نظیری از تجهیزات مدرن آزمایشگاهی، بکارگیری پرسنل فنی متخصص و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی در درمانگاه فرهنگیان واقع در خیابان کاشانی ارومیه در خدمت شهروندان گرامی و شهرهای همجوار قرار گرفته است.