اکثر خانم‌های باردار با انجام آزمایش ادرار در خانه متوجه بارداری خود می‌شوند. گاهی اوقات برای اطمینان از نتیجه، آزمایش خون بارداری نیز توصیه می‌شود. دلایل متعددی برای انجام آزمایش خون جهت تشخیص بارداری وجود دارد، اما معمولاً آزمایش ادرار کافی‌است. در این مطلب به طور دقیق توضیح می‌دهیم که آزمایش خون بارداری چیست و چه تفاوتی با آزمایش ادرار دارد.
خلاصه
آزمایش خون بارداری معمولاً میزان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را در خون نشان می‌دهد. در این نوع آزمایش، برای سنجش میزان hCG، یک نمونه خون از رگ (معمولاً از بازو) گرفته می‌شود.
HCG هورمونی است که در بارداری ترشح می‌شود و یک هفته تا دو هفته (یا بیشتر) پس از لقاح در خون قابل تشخیص است. در آزمایش ادرار خانگی و نیز آزمایش‌خون بارداری که توسط پزشک تجویز می‌شود، اعلام نتیجه بر اساس اندازه‌گیری این هورمون در ادرار یا خون است. هر دو نوع آزمایش بسیار قابل اعتماد هستند. این تست‌ها حساسیت بالایی داشته و بسیار دقیق هستند؛ در حدود 99٪.
تفاوت آزمایش ادرار و آزمایش خون بارداری
آزمایش‌خون بارداری حساسیت بیشتری از آزمایش ادرار دارد و اطلاعات بیشتری را ارائه می‌دهد. آزمایش‌خون می‌تواند حتی مقادیر کمی از hCG را در خون تشخیص دهد، به این معنی که فقط چند روز پس از بسته‌شدن نطفه نیز می‌تواند بارداری را تشخیص دهد. آزمایش ادرار معمولاً به حضور مقدار بیشتری hCG در خون نیاز دارد تا نتیجه مثبت بارداری را نشان دهد. احتمال نتیجه منفی کاذب با آزمایش ادرار کمی بیشتر از آزمایش خون است، هر چند به‌طور کلی احتمال آن در هر دو آزمایش کم است.
ویژگی‌های آزمایش hCG ادرار
- برای مثبت‌شدن نتیجه به مقدار hCG بیشتری نیاز دارد
- یک آزمایش کیفی است
- فقط بارداری یا عدم‌بارداری را نشان می‌دهد و هیچ اطلاعاتی درمورد میزان hCG در اختیار فرد قرار نمی‌دهد
- چند روز تا یک هفته پس از به تأخیر افتادن قاعدگی کارایی دارد و قبل از آن بارداری را تشخیص نمی‌دهد
ویژگی‌های آزمایش hCG خون
- حساسیت و دقت بیشتری نسبت به آزمایش ادرار دارد
- می‌تواند کیفی یا کمی باشد
- می‌تواند hCG را حتی زمانی‌که مقدار آن کم است نیز ردیابی کند و افزایش آن در طول بارداری را نشان دهد
- می‌تواند قبل از به تأخیر افتادن قاعدگی بارداری را تشخیص دهد
آزمایش‌های کیفی
آزمایش‌های ادرار کیفی هستند، به این معنی که اگر hCG را در خون شناسایی کردند، نتیجه مثبت می‌شود، در غیر این‌صورت نتیجه بارداری منفی است. همچنین ممکن است یک آزمایش خون کیفی برای سنجش hCG انجام شود که در این حالت نیز نتیجه به‌صورت منفی یا مثبت خواهد بود. نتیجه مثبت یعنی hCGدر خون شناسایی شده و فرد باردار است و نتیجه منفی یعنی hCG در خون وجود ندارد و فرد باردار نیست.
آزمایش بارداری ادرار معمولاً حاملگی را حدود 10 روز پس از لقاح تشخیص می‌دهد اما آزمایش خون بارداری hCG را شش تا هشت روز پس از تخمک گذاری نیز در خون مشخص می‌کند.
آزمایش‌های کمی
روش دیگر برای تشخیص بارداری، انجام آزمایش خون کمی hCG است که همچنین آزمایش بتا hCG نیز گفته می‌شود. این آزمایش به پزشک یا ماما اطلاعات بیشتری درباره باردار بودن یا نبودن فرد ارائه می‌دهد. آزمایش کمی hCG می‌تواند حتی مقادیر بسیار کمی از این هورمون را اندازه‌گیری کند و دقیقاً میزان hCG در خون را اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات را می‌توان در طول زمان با انجام آزمایش‌های مکرر مقایسه کرد.
به طور کلی، سطح hCG تقریباً هر دو روز یک بار در اوایل بارداری دو برابر می‌شود.
با انجام چندین آزمایش خون با فاصله حدود 48 ساعت، پزشک می‌تواند سطح hCG فرد را در طول زمان ردیابی کند تا اطلاعات بهتری از بارداری دریافت کند. آزمایش خونی همچنین به پزشک کمک می‌کند تا بارداری را از نظر احتمال سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم و همچنین احتمال حاملگی چندقلویی بررسی کند.
به دلیل استرس، هزینه و سایر عوامل، این آزمایش به طور معمول برای همه خانم‌های باردار انجام نمی‌شود.
آزمایش خون بارداری در ارومیه
آزمایشگاه ماهان یکی از مراکز انجام تست خون بارداری است.
آزمایش‌خون بارداری چه زمانی انجام می‌شود؟
در بارداری‌های معمولی، آزمایش ادرار در خانه برای تشخیص کافی است. آزمایش خون به تجویز پزشک انجام می‌شود، به‌ویژه اگر مشکلی در بارداری وجود داشته باشد یا احتمال داده شود جنین دوقلو است. در چنین شرایطی به دلیل حساسیت موضوع از آزمایش‌خون استفاده می‌شود.
به‌طور کلی آزمایش‌خون در موارد زیر مورد نیاز است:
- بارداری‌های پرخطر
- بارداری‌هایی که در نتیجه درمان‌های ناباروری اتفاق افتاده‌اند
- زمانی که آزمایش ادرار منفی است اما زمان قاعدگی به تاخیر افتاده‌است
- برای تأیید یا رد سقط احتمالی جنین یا چند قلوبودن جنین
- برای تشخیص حاملگی خارجِ رحمی یا لوله‌ای بالقوه
کارایی آزمایش ادرار در مقابل آزمایش‌خون بارداری
آزمایش ادرار کم‌هزینه، دقیق و بدون درد است. همچنین می‌تواند به راحتی در خانه انجام شود، به همین دلیل آزمایش استانداردی است که برای تشخیص اکثر بارداری‌ها استفاده می‌شود.
آزمایش خون بارداری نیز بسیار دقیق است و نتایج سریعی را ارائه می‌دهد و اطلاعات دقیق‌تر و بیشتری را در مورد بارداری به پزشک ارائه می‌دهد.
تفسیر نتایج آزمایش‌ها
نتایج طبیعی آزمایش‌خون بارداری نشان می‌دهد که سطح hCG در سه ماهه اول بارداری به سرعت در حال افزایش است و پس از حدود 10 هفته کمی کاهش پیدا می‌کند. در حدود 16 هفته، سطح hCG تا آخر بارداری ثابت باقی می‌ماند. نتایج غیرعادی دلایل مختلفی دارند.
سطح بالاتر از حد طبیعی hCG ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- عفونت یا تومور بدخیم رحم
- دوقلو یا چندقلو بودن جنین
- تومورهای غیرسرطانی در رحم
- سرطان تخمدان
- گاهی اوقات، فقط نشانه ای از حاملگی طبیعی است که مدتی از آغاز آن گذشته است
- سرطان بیضه (در آقایان)
سطوح پایین‌تر از حد طبیعی hCG ممکن است به دلایل زیر باشد:
- بارداری خارج از رحم
- سقط جنین ناقص یا کامل
- مرگ احتمالی جنین
آزمایشگاه تخصصی ماهان ارومیه
آزمایشگاه ماهان فرهنگیان یکی از مراکز آزمایشگاهی پیشرفته و متمایز استان است که با در اختیار داشتن مجموعه بی‌نظیری از تجهیزات مدرن آزمایشگاهی، بکارگیری پرسنل فنی متخصص و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی در درمانگاه فرهنگیان واقع در خیابان کاشانی ارومیه در خدمت شهروندان گرامی و شهرهای همجوار قرار گرفته است.