از زمان شروع همه‌گیری کرونا، شما یا اطرافیان‌تان احتمالا حداقل یک بار تست کووید19 را انجام داده‌اید. آیا می‌دانید که چه آزمایشی را انجام داده‌اید و نقاط قدرت و نقاط ضعف این آزمایش‌ها چیست؟
دو آزمایش عمده برای شناسایی عفونت ناشی از SARS-CoV-2 وجود دارد: آزمایش مولکولی که به آن PCR گفته می‌شود و تست آنتی‌ژن. هر یک از تست‌ها قسمت‌های مختلفی از ویروس را شناسایی می‌کنند. چگونگی عملکرد آن‌ها، بر سرعت و دقت آزمایش تاثیر می‌گذارد. چه تفاوتی بین این دو تست وجود دارد؟
نگاهی بر شواهد ژنتیکی
مرحله اول برای هر تست، تهیه نمونه از بیمار است. این نمونه می‌تواند از بینی و یا از بزاق تهیه شود. در PCR مرحله بعدی تکثیر ماده ژنتیکی است که وجود کمترین مقدار از ژنوم ویروس در نمونه بیمار نیز قابل‌شناسایی است. این کار توسط فرایندی به نام واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز انجام می‌شود. مسئول آزمایش، آنزیمی را به نمونه اضافه می‌کند که RNA را به DNA دو رشته‌ای تبدیل می‌کند. سپس DNA با محلولی که حاوی آنزیم پلی‌مراز است مخلوط می‌شود و به آن گرما می‌دهند، تا دو رشته DNA از هم جدا شوند. با کاهش میزان گرما و به کمک یک قطعه کوچکی از DNA راهنما به نام پرایمر، آنزیم پلی‌مراز از DNA کپی‌برداری می‌کند و چندین کپی از آن را تولید می‌کند. پرایمر این اطمینان را می‌دهد که فقط DNA ویروس کرونا تکثیر پیدا کند. اکنون دو کپی از DNA از یک RNA اولیه ایجاد شده است.
دستگاه‌های آزمایشگاهی این واکنش‌های افزایش و کاهش دما را 30-40 بار تکرار می‌کند، تا میلیون‌ها کپی از DNA واحد تولید شود. این توالی‌های تکثیریافته حاوی فلورسنت هستند که توسط دستگاه قابل شناسایی است.
تکثیر به روش PCR این امکان را فراهم می‌کند که حتی کمترین مقدار از ژنوم ویروس کرونا در نمونه شناسایی شود. این ویژگی آن را به یک آزمایش حساس و دقیق تبدیل کرده است. با دقت نزدیک به 100% این تست یک استاندارد طلایی برای شناسایی SARS-CoV-2 است.
آزمایش PCR به کارکنان آزمایشگاهی ماهر و تجهیزات خاصی نیاز دارد، و فرایند تکثیر ممکن است یک ساعت یا بیشتر طول بکشد. بین جمع‌آوری نمونه، انتقال، تکثیر، شناسایی و اعلام نتیجه برای افراد مختلف از 12 ساعت تا 5 روز زمان مورد نیاز است.
آزمایش PCR کرونا در ارومیه
ماهان، آزمایشگاه خصوصی انجام تست کرونا در ارومیه با دقت و سرعت بالا
تست آنتی‌ژن
برای تشخیص SARS-CoV-2 بسیار مسری آزمایش سریع و دقیق الزامی است. تست PCR دقیق است اما زمان زیادی طول می‌کشد تا نتیجه آن آماده شود. تست آنتی‌ژن آزمایش دیگری برای تشخیص ویروس کرونا است که علیرغم سریع بودن، دقت کمی دارد. آنتی‌ژن ترکیبی است که باعث ایجاد پاسخ ایمنی در بدن می‌شود که در نتیجه آن، آنتی‌بادی تولید می‌شود. در این تست از آنتی‌بادی‌های آزمایشگاهی برای شناسایی SARS-CoV-2 استفاده می‌کنند.
برای انجام آزمایش آنتی‌ژن، نمونه را با یک محلولی حاوی نمک و صابون ترکیب می‌کنند تا سلول‌ها و اجزای آن‌ها شکسته شوند. سپس این محلول بر روی نوار آزمایشی که روی آن آنتی‌بادی قرار دارد بصورت خطوط نازک کشیده می‌شود.
درست مثل آنتی‌بادی در بدن، آنتی‌بادی‌هایی که بر روی نوار آزمایش وجود دارند به آنتی‌ژن موجود در نمونه یعنی SARS-CoV-2 متصل می‌شود. اگر این اتصال انجام بگیرد یک خط رنگی برروی نوار آزمایش ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده وجود ویروس در نمونه است.
این آزمایش در مدت زمان خیلی کوتاهی حتی کمتر از 15 دقیقه نتیجه را ارائه می‌دهد.
در عین حال تست آنتی‌ژن چند عیب دارد: بر حسب شرایط، می‌تواند دقت کمتری از PCR داشته باشد. تنها زمانی‌که فرد علائم بیماری را دارد و ویروس زیادی در بدن او وجود دارد، تست آنتی‌ژن بسیار دقیق عمل می‌کند. برخلاف تست PCR، تست آنتی‌ژن چیزی را که می‌خواهد شناسایی شود تکثیر نمی‌کند چرا که تکثیر باعث می‌شود ترکیب مورد نظر بهتر و دقیق‌تر شناسایی شود. این بدان معنی است که باید ویروس زیادی در نمونه آزمایش وجود داشته باشد تا بتواند توسط آنتی‌بادی تشخیص داده شود. وقتی فرد در مراحل اولیه بیماری قرار دارد، ویروس زیادی در نمونه‌ای که از بینی و گلوی او گرفته می‌شود وجود ندارد. بنابراین تست آنتی‌ژن قادر به تشخیص وجود ویروس کرونا در مراحل اولیه ابتلا فرد نیست. در این مرحله به دلیل اینکه علائم بیماری بروز نکرده است احتمال اینکه فرد از بیماری خود اطلاع نداشته باشد زیاد است و امکان انتقال آن به افراد دیگر نیز بالاست.
تست مناسب را انجام دهید
با دانستن مزایا و محدودیت‌های هر دو تست PCR و آنتی‌ژن، و زمان استفاده از آن‌ها، می‌توان شیوع کووید 19 را کنترل کرد. پس دفعه بعد که خواستید آزمایش کووید 19 را انجام دهید، آزمایشی را که برایتان مناسب است را انتخاب کنید.
آزمایشگاه تخصصی ماهان ارومیه
آزمایشگاه ماهان فرهنگیان یکی از مراکز آزمایشگاهی پیشرفته و متمایز استان است که با در اختیار داشتن مجموعه بی‌نظیری از تجهیزات مدرن آزمایشگاهی، بکارگیری پرسنل فنی متخصص و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی در درمانگاه فرهنگیان واقع در خیابان کاشانی ارومیه در خدمت شهروندان گرامی و شهرهای همجوار قرار گرفته است.