سازگاری بعد پیوند عضو

یک گیرنده عضو معمولاً چند ماه یا حتی چند سال برای جراحی پیوند عضو منتظر می‌ماند، صبر می‌کند و به امید روزی است که به او شانس دوباره‌ برای سلامتی بدهند.
بیماران از سر اجبار باید بر کنار آمدن با بیماری مرگبار خود تمرکز کنند و به جراحی امید داشته باشند، تا اینکه بخواهند مهارت‌هایی را یاد بگیرند که در کنار آمدن با پیوندی که شاید انجام نشود، به آن‌ها کمک کند. بسیاری از بیماران به دلیل آن که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها منتظر عمل جراحی پیوند بمانند، برای تغییرات در زندگی خود بعد از پیوند عضو آماده نیستند.
کنار آمدن با این تغییرات، نیازمند حمایت، تلاش و اشتیاق برای حفظ سبک زندگی سالم است.

مشکلات عاطفی

مشکلاتی مختص بیماران پیوند عضو وجود دارند که معمولاً تمام بیماران جراحی‌شده تجربه نمی‌کنند. در اکثر موارد، بیماری که منتظر عضو است، می‌داند باید اعطا‌کننده مناسبی فوت کند تا او بتواند عضوی دریافت کند. کشمکش عاطفی میان حفظ امید برای پیوند و ترس وجود دارد، درمورد دانستن این موضوع که برای امکان‌پذیر شدن پیوند، باید فردی بمیرد. گیرنده‌های اعضا، اغلب این حس را دارند که از زنده ماندن، احساس گناه می‌کنند، از اینکه به خاطر مرگِ فرد دیگری منفعت می‌برند.
به‌عنوان یک گیرنده‌ عضو، باید بدانید که در اکثر موارد، اعضای خانواده‌ی فرد اهدا‌کننده می‌گویند در شرایط دشواری که به سر می‌برند، اهدای عضو، تنها کار خوبی است که از اندوه آنها می‌کاهد.
ارتباطی که از گیرنده‌ی عضو می‌گیرند، می‌تواند به کنار آمدن با احساس از دست دادن عزیز از‌دست‌رفته آن‌ها کمک کند.
توانایی ایجاد رابطه با خانواده اهدا‌کننده، حتی اگر فقط از طریق نوشتاری و غیرمستقیم هم باشد، می‌تواند حس آرامش برای آنها ایجاد کند. برای خانواده اهدا‌کننده، جزئی از عزیز از‌دست‌رفته آن‌ها زنده می‌ماند. برخی از خانواده‌های اهدا کننده و گیرنده‌ها تصمیم می‌گیرند از طریق برقراری ارتباط با یکدیگر، تجربه مشترک خود در این زمینه را تبدیل به یک رابطه قوی بکنند.

اعتیاد و افسردگی

هفته‌ها و ماه‌های بلافاصله بعد جراحی برای گیرنده عضو می‌تواند بسیار استرس‌آور باشد، خصوصاً برای کسانی که دچار اعتیاد هستند.
در بسیاری از کشورها وقتی بیماران منتظر اهدای عضو هستند، مرتبا از آنها الکل و تنباکو و مواد‌مخدر به‌عمل می‌آید، زیرا این یکی از شروط باقی ماندن در صف انتظار است. اما پس از عمل جراحی ممکن، است فرد گیرنده دوباره به مصرف این مواد وسوسه شود.
بسیار مهم است که گیرندگان عضو، زندگی سالم خود را ادامه دهند، چون مصرف این مواد برای عضو جدیدی که دریافت کرده‌اند، سمی است.
افسردگی بعد جراحی، در ‌مورد بیماران مزمن و اکثر جراحی‌ها رایج است. اگرچه بسیاری از افراد تمایل به انکار چنین مسائلی را دارند، مواجهه با افسردگی و تلاش برای درمان، برای حفظ سلامتی، ضروری است.
بیمارانی که افسرده شوند، با احتمال بیشتر به رفتار‌های اعتیاد‌آور بر‌می‌گردند و احتمالاً کمتر نقش فعالی در بهبودی و سلامتی خود دارند.

مشکلات پیوند عضو در ارتباط با اهدا‌کننده

برخی از گیرندگان عضو که از اعضای خانواده یا دوستان خود، پیوند کلیه یا بخشی از کبد دریافت می‌کنند، نسبت به کسانی که از اهدا‌کننده‌ی نا‌مشخصی پیوند عضو می‌گیرند، مشکلات کاملاً متفاوتی دارند.
اهدا‌کننده زنده ممکن است دوره بهبودی قابل‌توجهی بعد از جراحی داشته باشد و همینطور زمان بیشتری در خانه برای بهبودی سپری کند.
با‌وجود اینکه هزینه‌های جراحی را بیمه گیرنده پرداخت می‌کند، اما حقوق از‌دست‌رفته و درد و رنج‌هایی که تحمل می‌کنند را نمی‌توان جبران کرد؛ این مسئله ممکن است موجب ایجاد دلخوری میان اعضای خانواده‌هایشان شود.
احساس مدیون بودن به دوست یا فامیلی که عضو را اهدا کرده، رایج است. همچنین برخی از اهدا‌کننده‌ها، عوارضی بعد از جراحی دارند. مواردی وجود دارند که خودِ بیمار زود‌تر از اهدا‌کننده از بیمارستان مرخص می‌شود.
برخی افراد نیز بعد از اهدای عضو، افسرده می‌شوند که البته در اکثر موارد، بعد از احساس سودمند بودن در نجات زندگی یک نفر، بهبود می‌یابند. عوارض مربوط به جراحی یا مشکلات روانی بعد از اهدای عضو در اهدا کننده، ممکن است منجر به ایجاد حس گناه در گیرنده شود.
توصیه می‌شود قبل از جراحی، در ‌مورد تمام مشکلات مربوط به اهدا کردن عضو، گفتگو انجام شود و در‌ مورد جنبه‌های مالی و عاطفی اهدای عضو، و نیز مشکلات جسمی هم صحبت شود. این گفتگو باید انتظارات همه افراد درگیر در این موضوع را دربر بگیرد، چه این انتظارات واقع‌گرایانه باشند و چه نباشند.
اگر این گفتگو بعد جراحی انجام می‌شود، مباحثه صریح برای تعیین واقع‌گرایانه بودن یا نبودن انتظارات، ضروری است. اهدا‌کننده ممکن است انتظاراتی از گیرنده داشته باشد که فراتر از مشکلات مالی هستند، مانند سلامتی فرد اهداکننده.

نگرانی درباره برگشت بیماری

نگرانی‌هایی در ‌مورد احتمال پس زدن عضو، یا نیاز به اهدای دوباره نیز در‌ مورد افرادی که جراحی پیوند داشته‌اند، رایج است. بعد از انتظار زیاد برای جراحی، ترس از برگشت دوباره به فهرست انتظار و بیماری، نوعی نگرانی عادی به شمار می‌رود.
داشتن نقش فعال در حفظ سلامتی، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و فعال بودن در ورزش و رژیم غذایی، به گیرنده کمک می‌کند احساس کند نقش فعالی در کنترل سلامتی خود دارد.

برگشتن به سر‌ کار

بازگشت به کار بعد از عمل جراحی، یکی از مسائل مشترک بین همه افرادی است که جراحی‌های مختلف انجام می‌دهند. توان پرداخت هزینه‌های داروهای بعد از دریافت عضو یکی از مسائل جدی در بسیاری از این افراد است، خصوصاً اگر حال آنها طوری بوده باشد که مدت‌ها قبل از عمل دریافت عضو، قادر به کار و درآمدزایی نبوده باشند.
بازگشت به کار در بقای خانواده نقش مهمی دارد، خصوصاً اگر فرد بیمار، تأمین‌کننده اصلی درآمد خانواده باشد. گرفتن یا حتی حفظ بیمه سلامت به خاطر هزینه بالای دارو‌های تجویزی و هزینه ویزیت پزشک، در اولویت قرار دارد.

بارداری

بیماران جوانی که توانایی برگشت به زندگی عادی و فعال را دارند، ممکن است نگرانی‌هایی در‌ مورد بارداری داشته باشند، از‌ جمله توانایی باردار شدن و تأثیرات احتمالی که دارو‌های ضدِ پس‌زدن پیوند بر نوزاد آن‌ها ممکن است داشته باشد.
در برخی موارد، ممکن است جراح توصیه کند باردار نشوند، چون بدن بیمار تحمل استرس اضافی به خاطر بارداری و زایمان را احتمالا نداشته باشد.
خانم‌هایی که در نظر دارند باردار شوند، با گفتگو با جراح پیوند بیمار و متخصص زنان مناسب می‌توانند پاسخ سوالات خود را دریافت کنند و هرگونه نگرانی را برطرف کنند.
جراحان پیوند، مرجع بسیار مناسبی برای معرفی ماما‌هایی هستند که تجربه مراقبت از زنان باردار دارای عضو پیوندی را دارند.

کودکانی که گیرنده عضو هستند

گیرنده‌های پیوند عضو که خردسال هستند یا بیمارانی که کمتر از ۱۸ سال سن دارند، اغلب مشکلاتی مختص خود دارند که بزرگسالان ندارند. در اکثر موارد، والدین می‌گویند بعد از فهمیدن این موضوع که فرزند‌شان ممکن است به خاطر بیماری از دست برود، اِعمال محدودیت برای رفتار آن‌ها دشوار می‌شود.
خواهر و برادر‌ بیمار ممکن است در این شرایط احساس نادیده‌گرفته‌شدن داشته باشند و وقتی فرزند بیمار به مراقبت و توجه بیشتری نیاز دارد، شروع به بد‌رفتاری کنند تا توجه پدر و مادر را جلب کنند.
بعد از عمل موفق پیوند، کودک به محدودیت بیشتری نسبت به قبل نیاز دارد و وقتی درکی از این محدودیت‌های جدید ندارد، مدیریت شرایط دشوارتر می‌شود. آشنایان و دوستانی که این قوانین را درک نمی‌کنند هم به آن‌ها عمل نمی‌کنند و در نتیجه ممکن است مشکلات و اختلافاتی میان بزرگتر‌ها ایجاد شود.
ایجاد مجموعه دستورالعمل‌هایی برای رعایت همه آنهایی که از او مراقبت می‌کنند، می‌تواند در برطرف کردن مشکلات میان بزرگتر‌ها و کمک به ایجاد الگوی ثابت برای کودک مفید باشد.
پدر‌و‌مادر‌ها باید با رفتار یکسان، پیغام هماهنگی را به کودک انتقال دهند و نباید با عدم‌رعایت کار تیمی، صلاحیت همدیگر را زیر سوال ببرند.

از‌ سر‌گیری روابط

در بسیاری از بیماری‌های مزمن، روابط خانوادگی تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند اما با گذر زمان، خانواده‌ها یاد می‌گیرند با عزیزی که شدیداً بیمار است چگونه کنار بیایند. اعضای خانواده و دوستان، به مداخله در کار‌ها عادت می‌کنند و از بیمار، مراقبت و حمایت می‌کنند اما وقتی وضعیت به سرعت معکوس شود و فرد بیمار بهبود نسبی بیابد، برخلاف انتظارها، اغلب کشمکش به وجود می‌آید.
همسری که عادت کرده است به شوهر خود در حمام کردن کمک کند و برای او غذا آماده کند، کاملاً احساس سربلندی می‌کند؛ اما وقتی ناگهان همسر او شروع به باغبانی می‌کند، درمانده می‌شود.
وقتی بیمار احساس می‌کند به حالت قبل از بیماری بازگشته است اما خانواده‌اش هنوز تلاش می‌کنند در همه کار‌ها به او کمک کنند، نا‌امید می‌شود. میزان کمک اطرافیان به بیمار، باید متناسب با نیازهای وی باشد، نه به همان اندازه‌ی دوران قبل از پیوند عضو.
مقدار کمکی که گیرنده نیاز دارد، به احساس او بستگی دارد، نه به روال عادی که قبل جراحی پیوند ایجاد شده است. هر موقع که استقلال فردی قابل دستیابی است، خانواده و دوستان بیمار باید او را در رسیدن به این وضعیت ترغیب کنند.
این موقعیت، بی‌شباهت با نوجوانی نیست که می‌خواهد مستقل شود و در عین حال، والدینش می‌خواهند فرزند‌شان در امان باشد. مشابه آنها، باید سعی کنید راهی میانی برای جلب رضایت هر دو طرف بیابید.

انتظارات

اگرچه سلامتی بعد از سال‌ها بیماری مثل یک معجزه به نظر می‌رسد اما جراحی پیوند، راهکاری برای همه مسائل نیست. مشکلات مالی، اعتیاد و مشکلات زناشویی پس از انجام جراحی پیوند از بین نمی‌روند.
جراحی پیوند، برای برخی از بیماران راهگشاست اما انتظارات غیر‌واقعی می‌تواند گیرنده عضو را افسرده و متأثر کند. عضو سالم هیچ نوع ایمنی در برابر مشکلاتی که روزانه با آن‌ها روبرو می‌شوند، ایجاد نمی‌کند بلکه فرصتی پیش می‌آورد تا به عنوان فردی سالم با چالش‌های زندگی روبرو شود.

تغییرات جسمی

گیرنده پیوند بعد جراحی با تغییرات جسمی روبرو می‌شود که بیشتر از دوره بهبودی طول می‌کشند. بسیاری از بیماران با اضافه وزن روبرو می‌شوند؛ واکنشی شایع به دارو‌های ضدِ پس‌زدن پیوند.
این دارو‌ها علاوه بر چاقی، ممکن است تغییرات خلقی و عاطفی ایجاد کنند که پیش‌بینی و کنار آمدن با آن‌ها دشوار است. پس از مدتی، معمولاً وقتی دوز صحیح دارو مشخص شود، علائم کاهش می‌یابند اما دانستن این که این عوارض، بخشی عادی از روند درمان است، به بیماران کمک می‌کند تا تأثیرات دارو را بهتر تحمل کنند.